برآورد دبی سیلاب در حوضه های آبریز بر مبنای ویژگی های فیزیوگرافیک (مطالعه موردی: حوضه های آبریز زهره و خیرآباد)

نوع مقاله : نمایه

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه تربیت مدرس

2 استادیار دانشگاه تربیت معلم

10.29252/kavosh.2002.2214

چکیده

یکی از موضوع‌های اصلی در مقابله با آثارتخریبی سیلاب‌ها، میزان حجم سیلابی است که در حوضه‌های آبریز بروز می‌کند. به طور معمول، این ارزش از طریق اندازه‌گیری دبی در ایستگاههای هیدرومتری صورت می‌گیرد. در شرایطی که بنا به دلایل مختلف، آمار دبی در اختیار نباشد، محققان با استفاده از روش‌های مختلف، سعی می‌کنند مقدار آن را برآورد نمایند. از جملة این روش‌ها استفاده از مشخصات فیزیوگرافیک حوضه‌های آبریز است که به علت ثبات و اندازه‌گیری دقیق و سریع، مورد توجه محققان قرار دارد. شناخت روابط موجود بین حجم سیلاب و ویژگی‌های فیزیوگرافیک، ارائه مدلی برای برآورد سیلاب را امکان­پذیر می‌سازد. تعیین مهم‌ترین پارامترهای تأثیرگذار در مدل نهایی موضوع این تحقیق را تشکیل می‌دهد. این مطالعه در حوضه‌های آبریز «زهره» و «خیرآباد» در جنوب کشور - با اندازه‌گیری 12 دادة فیزیوگرافیک در ۱۵ زیر حوضه - صورت گرفته است. نتیجة این تحقیق نشان می‌دهد که با بهره‌گیری از روش «رگرسیون» چند متغیره، طول حوضه، ضریب تراکم یا کشیدگی و طول آبراهة اصلی متغیرهایی هستند که از طریق آنها می‌توان حجم سیلاب حوضه‌های آبریز را با دقت بسیاربالا اندازه‌گیری کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Estimate of Flood Volume in Drainage Basins Based on Morphometric Data Case Study: Zohreh & Khyrabad Basins in Iran

نویسندگان [English]

  • Manuchehr Farajzadeh 1
  • Ezzatollah Ghanavati 2
1 Assistant Professor Tarbiat Modares University
2 Assistant Professor of Teacher Training University
چکیده [English]

Flood is the most important disaster in Iran that has negative effects on the environment. In order to forecast this phenomenon, researches have used different methods such as statistical analysis, rainfall, runoff model, etc. In this paper, to forecast the flood in Zohreh and Khyrabad basins, morphology data were used. To this end, 12 physiography variables such as area, slope gradient, relief and other factors are studied for 15 sub-basins of case study area. Then, all these factors with maximum flood discharge, as dependent factor, are combined in multiple regression model using backward method. The produced model is calibrated for sub-basins using a correction coefficient.
The result of this work indicates that length of basins, gravelius coefficient and the main drainage length factors are the main factors that can be used in the final produced model. The final model is evaluated based on regression coefficient, which shows a very high correlation between estimated and measured flood data.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Flood
  • multivariate regression
  • Zohreh catchment
  • Khyrabad catchment