بررسی ساختار صوری زبان غزلهای هوشنگ ابتهاج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد

10.29252/kavosh.2007.2358

چکیده

هوشنگ ابتهاج متخلص به (ه. ا. سایه)، از غزل سرایان نامی معاصر است. توجه وی به غزل سبک عراقی و موفقیت او در پیروی از طرز غزل بزرگترین شاعر این سبک، حافظ شیرازی، سبب شده است تا وی را «حافظ زمانه» بنامند. یکی از برجستگی های ویژه ساختار صوری غزل های او، در سطح توازن آوایی است؛ بدین مفهوم که ابتهاج با استفاده از تکرارهای واجی و هجایی، نظام موسیقایی برجسته ای در شعر خویش پدید آورده است که این امر از یک سو به دلیل آشنایی وی با شعر حافظ و پژوهش ده ساله او بر دیوان وی است و از دیگر سوی از تسلط وی در موسیقی و آشنایی اش با بسیاری از موسیقی دانان بزرگ معاصر چون «مشکاتیان»، «لطفی» و «شجریان» ناشی می شود. در این نوشتار سعی بر آن است تا به بررسی توازن آوایی و نظام موسیقایی حاصل از آن، که در ساختار صوری (روساخت) زبان قابل طرح و بررسی است، پرداخته شود و از آنجا که تأثیرپذیری ابتهاج، از طرز غزل حافظ، به ویژه در این مقوله، امر آشکاری است، کوشش شده است تا این بررسی با مقایسه ای میان غزل حافظ و ابتهاج همراه باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Surface Structure of Houshang Ebtehaj’s Lyrics as Compared to Those of Hafiz’s

نویسنده [English]

  • Tayyebeh Jafari
Graduate of Master of Persian Language and Literature, Yazd University
چکیده [English]

Houshang Ebtehaj is a well-known contemporary lyricist. His pen name is H. A. Sayeh. His interest in Iraqi- style lyrics and his success in following the style of the greatest poet, “Hafiz” is why he has been called “Hafiz” of the time.
One of the special features of the surface structure of his lyrics is the phonetic balance. That is he creates a prominent musical system in his poems by repeating phonemes and syllables.
Result of doing research on his poetic works as well as being proficient in music and being acquainted with the great contemporary musicians such as Meshkatian, Lotfi, and Shajarian. This paper takes into account the phonetic balance and the musical system of his poems which are analyzable in terms of surface structure of this article makes an attempt to compare him to Hafiz.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Houshang Ebtehaj
  • Hafiz
  • Musical poem