آرایه های بدیعی در صحیفه سجادیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان

2 استاد دانشگاه اصفهان

10.29252/kavosh.2009.2459

چکیده

صحیفه سجادیه مجموعه نیایش های امام زین العابدین علیه السلام شامل پنجاه و چهار دعاست که شروح مختلفی بر آن نوشته شده است ولی ظاهراً تاکنون هیچ اثری به طور مستقل به بلاغت این ادعیه-اعم از معانی و بیان و بدیع-نپرداخته است.
در مقاله ای که پیش رو دارید، نگارندگان بر اساس یک جست و جوی میدانی، آرایه های بدیعی اعم از لفظی و معنوی را در صحیفه سجادیه نمونه یابی کرده و نشان داده اند که:
1- بسیاری از محسنات لفظی و معنوی در صحیفه نمونه دارد.
2- محسنات لفظی به ویژه جناس و سجع در صحیفه پر نمونه است و در واقع نیایشی نیست که از این محسنات تهی باشد.
3- در محسنات معنوی هم به ویژه انواع طباق، مقابله، عکس، مراعات النظیر و حسن النسق پر نمونه است.
4- از آن جا که در نیایش ها ماهیت آوایی و موسیقایی عبارات درخور توجه است، در صحیفه سجادیه نمونه های آرایه های لفظی بیشتر از آرایه های معنوی مشاهده می شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Embellishments in Sahifeh Sajjadieh

نویسندگان [English]

  • Seddigheh Mozaffari 1
  • Mohammadreza Ebnarasool 2
1 Graduated from the University of Isfahan with a master's degree in Arabic language and literature
2 Professor, University of Isfahan
چکیده [English]

Sahifeh Sajjadieh is a collection of 54 prayers of Imam Sajjad on which different interpretations have been made; however, it seems that no work has exclusively dealt with the eloquence of the prayers in terms of semantic, speech or rhetorical aspects yet. The authors of the present study have, via field research, identified the schemes and tropes in Sahifeh Sajjadieh, and shown that; first, there are many examples of schemes and tropes in Sahifeh. Second, there are many examples of schemes specially pun and riming prose in Sahifeh meaning that there is no prayer without such figures. Third, there are also many examples of antithesis, antimetabole, congeries and conglobation in tropes and finally that since, in the prayers, the musical features of the phases are noteworthy, schemes are more than tropes in Sahife.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Sajjad
  • Sahifeh Sajjadieh
  • Rhetoric
  • Embellishments