رویکردهای پنج گانه در خیّام شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه شیراز

2 دانشیار دانشگاه شیراز

10.29252/kavosh.2009.2472

چکیده

دیر زمانی از مرگ خیّام نگذشته بود که دیدگاه های متفاوت و حکایت ها و افسانه های متناقضی دربارة زندگی و شخصیت خیّام پدید آمد. برای نمونه در آثاری مانند تتمة صوان الحکمه، تاریخ الحکما، مرصاد العباد و ... می توان بخشی از این دیدگاه های گوناگون و گاه متضاد را دید. این تناقض ها در سدة چهاردهم به گونه ای بسیار آشکارتر در پژوهش های محققان دربارة خیّام دیده می شود. در این مقاله کوشش شده، با در نظر گرفتن دو محور اساسی (اندیشه و شخصیت) در همة آثار پدید آمده دربارة خیّام رویکردهای متفاوت در زمینة خیّام شناسی بررسی شود. به طور کلی می توان پنج رویکرد زیر را معرفی کرد:
1- رویکردی که صادق هدایت آغازگر آن بود؛
2- رویکردی که با محمد علی فروغی و قاسم غنی شروع شد؛
3- رویکردی که با اثر صدیقی نخجوانی زیر عنوان خیام پنداری آغاز شد؛
4- رویکردی که با عباسعلی کیوان قزوینی در ایران پدید آمد.
5-رویکردی که ف. دوبلوای فرانسوی آن را زیر عنوان «چهره ای داستانی از خیّام» ارایه داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Five Approaches Used to Study Khayyam

نویسندگان [English]

  • Saeed Hesampour 1
  • Kavoos Hasanli 2
1 Assistant Professor of Shiraz University
2 Associate Professor of Shiraz University
چکیده [English]

Not so long after Khayyam's death did different anecdotes and legends raise about his life and personality. For example; in the books as “Tatameye sewanolhekmah”, Tarikholhokama, Mersadolebad and etc, one can find part of these different and sometimes controversial opinions. These controversies can be seen in 14th century (A.H.) research about Khayyam. In this article an effort is made to study all the approaches to Khayyam focusing on main characteristics: his thought and personality. Generally one can represent five approaches the first three of which are more related to Khayyam's thoughts and the last two approaches are closely related to his personality. These approaches are introduced by 1-Sadeq Hedayat 2-Forooqi and Gani 3-Abbasali Keyvan Qazvini 4-Seddiqi Nakhjavani 5-F.de Blovoi, a French scholar.     

کلیدواژه‌ها [English]

  • Approach
  • Khayyam
  • Sadeq Hedayat
  • Forooqi
  • Seddiqi Nakhjavani